Vizyonumuz neydi acaba?

By

Bir çok organizasyonda” vizyon” duvarlarda ya da baskılı kağıtlarda güzel resimler ve çizimlerle yazılmış iyi niyet yazısı olarak kalabiliyor. Aynı şekilde hedeflerde yıllık ya da çeyreklik performans değerlendirmesinde sistemde kayıdı bulunan ve insanların belirli zamanlar içinde giriş yapması yönlendirilen bir sistem gibi algılanıp kalabiliyor. Umarım almadınız ama yılın ilk 6 ayı geçti ,hedefler sisteme girilmemiş, hadi hemen sisteme girin mailleri almış olabilirsiniz:)

Bunu tersine çevirmek mümkün mü? Yani çalışanların sahiplendiği, satın aldığı , oluşumuna ve gelişimine katkı sağladığı ürün/hizmet söylemi vizyonu nasıl yaratılır? Aynı şekilde hedef sahipliği ve hesap verebilirlik nasıl yaratılır?

Özlü ama geniş, zorlu ama ilgi çekici olan ve neyin üretileceği ve neden üretileceği konusunda ortak bir anlayışa ilham verebilecek ve yaratabilecek etkili bir ürün vizyonunu nasıl oluşturabiliriz? Bu vizyona ulaşmak için çalışanların taahhüt ettiği hedef, strateji ve insiyatiflerin sahiplenmesi ve neler olabileceği nasıl belirlenir.

Birinci aşama öncelikle bu vizyonu inanacakları ve sahiplenecekleri şekilde emek harcayarak geliştirmek:Sistem Bilimcisi Peter Senge’in The Fifth Discipline Fieldbook: Strategies and Tools for Building a Learning Organizationlar’da, kitabındaki iki boyutlu bir grafikte daireler halinde görselleştirilebilen bir vizyon oluşturmak için beş farklı strateji açıklar. Y ekseni bu stratejiyi uygulamak için gereken çabayı, X ekseni ise gereken süreyi temsil eder. Her dairenin büyüklüğü, bu stratejiyi uygulayarak ne kadar büyük bir etki beklediğimizi temsil eder. Grafiğin sol alt köşesinden başlayarak bu beş stratejiye bir göz atmak istersek:

1)Söyle: Bir vizyon oluşturmaya yönelik en basit ve hızlı yaklaşım, bir kişinin onu oluşturmasını ve takımın geri kalanına iletmesini içerir, bu da yalnızca sınırlı çaba gerektirir. Bununla birlikte, böyle bir yaklaşım eşit derecede sınırlı bir etkiye neden olur. Duvarlarda kalan vizyonlar büyük ölçüde böyle oluşturulur

2)Sat: Biraz daha fazla çaba ve zaman gerektiren bir vizyonu satmak, insanlara sadece vizyondan bahsetmeyi değil, aynı zamanda onların takip edilmeye değer olduğuna ikna etmeye çalışmayı da gerektirir.

3)Test: Bir vizyonu test etmek için iş arkadaşlarınızla ve müşterilerinizle etkileşim kurmak isteyebilirsiniz: “Bu vizyon hakkında sizi heyecanlandıran veya tam tersi etki yaratan nedir?” ve vizyonu daha somut bir hale getirmek için geri bildirimlerden faydalanabilirsiniz. Daha fazla ve çaba gerektirir, varsayımın önüne geçerek fikirleri test edebilirsiniz bu da size pivotlama imkanı sağlar.

4) Danış: Uzmanlardan veya takım üyelerinden gelen öneri ve görüşler hayati önem taşır ve bir vizyon oluşturmada çok yardımcı olabilir. “Hangi vizyonu öneriyorlar?”. Bu girdiyi kullanarak, ürün için mümkün olan en iyi vizyonu oluşturmak için konuşarak hep birlikte bir bir karar verebilirler. Bu seviyede faaliyet gösteren herkes, daha kaliteli bir vizyon oluşturmak için zaman ve çaba harcamaya isteklidir ve sonuç olarak daha büyük bir etkiye sahiplerdir.

5)Birlikte yarat: Çok zaman ve çaba gerektirir, ancak en büyük etkiye sahip olan birlikte yaratmaktır. Herkes kolektif olarak vizyonu birlikte yaratmaya katılır: “Bireysel ve kolektif olarak istediğimiz geleceği yaratalım”. Bu sorunun üstesinden gelirken, gücün en iyi sonuçları elde etmek için farklı rollere sahip, farklı bir grup insanı işin içine çekmekte yattığını kabul etmeliyiz. Ayrıca, birlikte yaratma, ortak sahiplik hissiyatı yaratmanın en etkili yoludur ve herkesi ürünün başarısına dahil eder.

Bazı organizasyonlarda liderlerle ve uzmanlarla konuştuğumuzda vizyonun olduğunu ancak vizyona ulaşmak için stratejilerin departmanlar, takımlar arasında netleştirilmediği ve operasyonel yani taktiksel seviyeye indirgenmediğini duruyoruz. Evet çok güzel, motive edici bir vizyon hikayesi var ama biz buna nasıl ulaşacağız?

İkinci aşama ise yaratılan bu vizyona ulaşabilmek için ise şeffaf bir ortamda düzenli aralıklarla denetleyerek, adapte etme yani öğrenme ve denetleme döngüsünü çalıştırmak gerekiyor.Yapılacak şeyler ve sorular şu şekilde olabilir?

Kısa ve orta vadeli hedefler belirlemek. Neleri farklı yapacağız? Hangi insiyatiflerle bunu gerçekleştirebiliriz? Günlük yaptığımız işlerin ne kadarı vizyona ulaşmamızı destekliyor, ne kadar artık geçerli değil, ne kadar zorunlu olduğu için yapılmalı?

Aldığımız aksiyonların, yaptığımız projeler bizi vizyona taşıyor mu, yoksa strateji mi değiştirmemiz lazım? Yetenek ve yetkinliklerimizi nasıl geliştirmeliyiz? Bağımlılıkların üstesinden gelmek için yollar ne olabilir?…

Bunun için OKR gibi bir sistemi takip etmek bize esneklik sağlayacaktır. Sabit bir plana bağlı kalmak yerine esnek bir sistem yaratılmalı.

Yani her aşaması dantel gibi işlenmesi gereken çok kıymetli bir süreç. Sadece yapılmış olması için değil emek ve takip isteyen bir süreç.

Sizlerin çalışanların vizyon ve hedef konusunda katkısını almak ve bağlılığını arttırmak için pratik öneri ve yaklaşımlarınız neler?