Bir Agile koç olarak düzenli aralıklarla öğrenmek, yeni beceri ve yetkinlik geliştirmek konularında gözlem, deneyim ve fikirlerimi paylaşıyorum. Bu sefer öğrenme halinde olmanın gerekliliğini  Nörobilim yüksek lisans öğrencisi olarak  beynimizin fizyolojik ve nöral çalışma prensipleri açısından paylaşmak istiyorum.

Beynimiz ve sinir sistemimiz ceninin anne rahmine düştüğü andan itibaren çeşitli gelişme evreleri gösteriyor ve doğduğumuz anda bazı fonksiyonlarımız oluşmuş, bazıları ise yaşamın ilk evrelerinde gelişmek üzere yaş almaya devam ediyoruz. Mesela ben bu yazıyı yazarken ve sizlerde okurken bile beynimizin içerisindeki sinir ağları yeni bağlantılar oluşturarak gelişiyor.

Aşağıdaki görselde beyinimizin nasıl geliştiğini ve yetkinlik ve öğrenme süreciyle ilgili nasıl sürekli bir değişim içerisinde olduğunu paylaşmak istiyorum.

Görselden de anlaşılacağı üzere beyin ve sinir yapılarımızın büyük oranda gelişimi 20 li yaşlarımızda tamamlanıyor. Geçmişte sinirbilimdeki sınırlı bilgilerimizle beynimizdeki nöronların(sinir hücrelerinin) yaş aldıkça öldüğünü ve hücre yenilenmesinin olmadığı düşünülüyordu.

Uzun yıllar boyunca araştırmacılar tamamen gelişimini tamamlamış olan bir beyinde nörojenezin tamamlandığı düşünmüşlerdi. (Nörogenez ya da nörojenez, sinir kök hücrelerinden, sinir sistemi hücrelerinin yani nöronların üretilme sürecidir. )Ancak şimdi Nörogenezis sayesinde görselde de görüleceği gibi deneyime bağlı yeni sinaps yani nöral yolaklar ve ağların oluşması temel hafıza bölgemiz olan Hipokampus aktif kalabileceğini gösteriyor yeni çalışmalar.

Beynimiz yaş almanın etkilerini telafi edebilir ve zihinsel işlevler yaşla birlikte gelişebilir. 45 ve 50 li yaşlarda beynimizin bölgeleri olan temporal ve frontal loblardaki miyelin (beyinimizdeki sinir hücrelerinin belirli bölgelerini saran yapı ) artışı kişilerinin bilgilerini daha iyi yönetebilmelerini sağlayabilir. Ayrıca karşılaştırma çalışmaları işlevleri iyi olan yaş almış kişilerin ya beynin her iki yarımküresini de kullandığınını ya da genç yetişkinlerden farklı yarımküreler kullandıklarını gösteriyor.Bu düşünme ve bellek süreçlerini daha güçlü kılarak , beynin azalan işlevselliğini telafi etme yolu olabilir.

İşte o yüzden profesyonel hayatta olan bizler 20 li yaşlarımızı geride bırakmış olmakla birlikte sağlıklı yaş alabilmek için iyi bir diyet, iyi dinlenme(uyku), iyi egzersiz ve zihnimizi sürekli aktif tutmak durumundayız. Öğrenmeyi ve yeni beceri edinmeyi sadece profesyonel hayatla kısıtlı tutmadan, profesyonel hayatta da öğrenmeye açık ve motive olarak, sosyal hayatta da , yeni bir dil öğrenmek, yeni bir müzik aleti çalmaya başlamak, akademik çalışmalar yapmak, yeni yerler görmek, yeni alanlarlada bilgi oluşturmak, yeni dans ve oyunlar öğrenmek gibi alanlarla zenginleştirilmelidir.

Kaynaklar:

Görsel kaynak: Thompson, R. A., & Nelson, C. A. (2001). Developmental science and the media: Early brain development. American Psychologist, 56(1), 5–15. doi:10.1037/0003-066x.56.1.5 

Beyin Kitabı: Rita Carter

Fizyolojik Psikoloji: Neil R. Carlson